Galyum (Ga)

Alm. Gallium (n), Fr. Gallium (m), İng. Gallium. Sembolü Ga olan mavimsi, kırılgan ve alüminyuma
benzeyen bir metal.
Özellikleri: Atom numarası 31, atom ağırlığı 69,7 olan 3A grubu elementidir. Erime noktası 29,8°C
olduğundan, sıvı metal olarak bilinir. Kaynama noktası 2070°C’dir. Bileşikleri +2 ve +3 değerlikli olup,
(+3) değerliği kararlı olanıdır. Özgül ağırlığı 5,91 gr/cm3tür.
Kütle numarası 69 ve 71 olan iki izotopu vardır.
Bulunuşu: Tabiatta bulunan elementlerin çokluk sırasında 32. sırayı alır. Önemli miktarda Galyum
ihtivâ eden bir mineral bilinmemektedir. Tabiatta çok dağılmış olarak ve alüminyum bileşiklerinin
yanında bulunur. Değişik konsantrasyonda çinko blendlerinin (ZnS) çoğunda, çinko sülfürle izomorf
olan galyum fosfür (GaP) ve Galyum arsenür (GaAs) hâlinde bulunur.
Elde edilmesi: Çinko ve alüminyum endüstrisinde yan ürün olarak elde edilir. Bâzı kömür külleri ve
baca tozları (% 1,5) galyum ihtivâ eder ve bunlardan da elde edilir. Germonit mineralinden ise
laboratuvar ölçüsünde elde edilir.
Galyum elektroliz metodu ile saflaştırılır. Çok bilinen ve kullanılan bileşikleri; Galyum sülfür (Ga2S3),
galyum sülfat (Ga2(SO4)3) ve galyum oksiddir (Ga2O3)
Kullanılışı: Galyum 30°C’nin üstünde sıvı olduğu için, yüksek sıcaklıkları ölçmeye yarayan
termometre yapımında kullanılır. Bâzı spektrografik analizlerin hassaslığını arttırmada, manyetik
madde ve ısı iletken ortamı olarak süper iletken bileşeni olarak, yüksek sıcaklığa dayanıklı yağlayıcı
olarak ve alçak sıcaklıkta sertleşen madde olarak kullanılır. Galyum arsenitten yarı iletken
yapılmasında da faydalanılır.