Niyobyum (Nb)

Alm. Niobium (n), Fr. Niobium (m), İng. Niobium. Kolombium da denilen ve tantalyum’a benzeyen
metalik bir element. Bu elemente niyobyum ismini 1844’te Alman kimyâcısı Heinrich Rose vermiştir.
Grek mitolojisinde Nıobe, Tantalus’un kızıdır. Aslında bu element ilk defa İngiliz kimyâcısı Charles
Hatchett tarafından keşfedildi ve kolombiyum ismi verildi. Fakat 1949’da milletlerarası kimyâ
anlaşmasına göre niyobyum ismi ve sembol olarak da (Nb) kabul edildi.
Özellikleri: Niyobyum sert ve cilalı bir metal olup, kırılgan ve dövülebilirdir. Rengi gri veya gümüşî
beyazlıktadır. Kolayca erir ve kararmaz. Atom ağırlığı; 92,906, atom numarası 41’dir. On iki tane
radyoaktif izotopu vardır. Radyoaktif olmayan niyobyumun atom ağırlığı 93’tür. On iki izotopun atom
ağırlıkları 89 ilâ 101 arasında değişmektedir. Yoğunluğu 8,4 g/cm3tür. Erime noktası 1950°C, kaynama
noktası 2900°C’dir. Yüksek sıcaklıkta, oksijenle, karbonla, halojenlerle, azotla, kükürtle ve diğer
ametallerle reaksiyon verir. Nitrik ve hidroflorik asit karışımında çözünür.
Kullanıldığı yerler: Niyobyumun gaz emme (absorblama) kabiliyeti iyi olduğunda, vakum tüplerin
îmâlâtında kullanılır. Paslanmaz çelik hazırlanırken kullanılır. Çünkü niyobyum yüksek sıcaklıkta
korozyonu önler. Niyobyumun ilâvesiyle krom çeliği işlenebilir ve dayanıklı hâl alır. Binlerce kilometre
uzunluktaki gaz boruları niyobyum ihtivâ eden çelik borulardır. Niyobyumun bileşikleri önemli değildir.
Yalnız karbon bileşiği önemlidir. Niyobyum-zirkonyum ve niyobyum-kalay alaşımları süper iletken
olduklarından elektronik sanâyiinde kullanılır.