Stronsiyum (Sr)

Alm. Strontium (n), Fr. Strontium (m), İng. Strontium. Toprak alkali metaller sınıfından kimyâsal bir
element. Sr sembolüyle gösterilen, gümüş parlaklığında bir metaldir.
Özellikleri: Periyodik cetvelde 2A grubunda bulunur. Atom numarası 38, atom ağırlığı 87,62 ve
yoğunluğu 2.6 g/cm3tür. Stronsiyum 769°C’de erir, 1384°C’de kaynar. Kararlı izotoplarının kütle
numaraları 84, 86, 87, 88 ve 90’dır. Oksidasyon sayısı 2+’dır. Havada bırakılan stronsiyum bir süre
sonra oksijenle yanma reaksiyonu verir. Bu yüzden gazyağı içinde saklanır.
Bulunuşu: Tabiatta bol bulunmayan stronsiyumun en önemli mineralleri sölestın (SrSO4) ve
stronsiyanit (SrCO3)tir.
Elde edilişi: İlk defâ 1808 senesinde Humphry Davy, cıva katot kullanarak elektrolizle stronsiyumu
elde etti. Bugün çok az miktarda üretilen stronsiyum ya stronsiyum-potasyum klorür karışımının
elektrolizinden veya stronsiyum oksidin alüminyumla indirgenmesinden elde edilir.
Kullanılışı: Daha ziyâde metalin bileşikleri kullanılır. Stronsiyum nitrat, havâi veya işâret fişeklerinde
ve kibritlerde kızıl rengin meydana gelmesine sebep olur. Suda çözünen tuzları şeker üretiminde,
stronsiyum bromür (SrBr2) sinir ilâcı olarak kullanılır. Stronsiyumla yapılan sabunlardan makina yağı
olarak istifâde edilir. Stronsiyum sülfür kıldökücü olarak kullanıldığı gibi, luminesans yapıcı özelliğinden
dolayı boyalara katılır. Stronsiyumun 16 izotopundan kararlı ve en çok bulunanı Sr-88’dir. Radyoaktif
izotoplarından 12’si birkaç dakika veya günde bozunur. Fakat Sr-90 radyoaktif izotopunun yarılanma
süresi 28 senedir ve iyi bir beta ışını yayıcısıdır. Bu izotop radyoaktif serpintilerin en tehlikeli
bileşenidir. Bâzı gıdâlarda kalsiyumun yerini alabilen Sr-90, kemiklerde ve dişlerde birikebilir. Elektron
salmayı sürdürdüğünden ışınım sebebiyle sağlığa zarar verir. Kemik kanserinin tedâvisinde belirli
dozda radyoaktif stronsiyum kullanılmıştır. Radyoaktif bozunması sırasında açığa çıkan enerji elektrik
enerjisine dönüştürülebilir. Bu yüzden radyoaktif bozunmaların meydana getirdiği ısının elektriğe
çevrildiği, yardımcı nükleer güçlü cihazlarda kullanılabilir. Sun’î uydu ve uzay araçlarında kullanışlı bir
güç kaynağıdır.