Tantal (Ta)

Alm. Tantal (n), Fr. Tantale (m), İng. Tantalum. Sert ve dövülebilir bir metal. Ta sembolüyle gösterilir.
Bulunuşu: Volkanik kayaların içinde % 0,00021 oranında mevcuttur. Genellikle niyobyumla birlikte
bulunur. Tantal’ın en bilinen minerali tantalit olup, bileşimi demir (II) tantalattır, Fe (TaO3)2. Saf tantal
elde etmek, niyotalyumdan ayrılması için tatbik edilen, bir seri reaksiyon ve işlemle mümkün
olmaktadır. Ayrıca K2TaF7 bileşiğinin elektroliziyle de tantal elde edilir (katotta toplanır).
Fizikî ve kimyevî özellikleri: Tantal periyodik tablonun V B grubunda bulunan bir geçiş elementidir.
Atom numarası 73, atom ağırlığı 180,948’dir. Elektron düzeni (Xe) 4f14 5d3 6s2 olup, bileşiklerinde 2+,
3+, 4+ ve daha ziyâde 5+ değerliklerini alır. 2996°C gibi yüksek bir erime noktasına sâhiptir. Kaynama
noktası 6100°C’dir. Özgül ağırlığı ise 16,6 gr/cm3tür. Kolay haddelenen, soğukta bile işlenebilen bir
metaldir. 150°C’nin altında, en atıl (inert) metallerdendir. Ancak yüksek sıcaklıklarda kimyevî aktifliği
ortaya çıkar.
Kullanılışı: Tantal, kimyevî maddelerin çoğuna dayanıklıdır. HCl, HNO3, Cl2 ve altın suyu dahi tantala
etki etmez. Yalnız HF ve SO3’ten etkilenir. Bunun için kimyâ endüstrisinde, özellikle aside dayanıklı
cihazların yapımında kullanılır. Kimyâ sanâyiinin dışında, kondansatörlerde, redresörlerde, elektronik
tüplerdeki yapı elemanlarında ve dolmakalem uçlarının yapımında kullanılır.
Tıpta, vücuttaki mevcut doku ve sıvılardan etkilenmeme özelliğiyle vücut içinde bırakılabilecek ekleme
parçalarının (protez ve cerrâhî ipliklerin) ve yine cerrâhî âletlerin yapımında faydalı bir metaldir.
Tantalyum karbür, TaC, kesici âletlerin yapımında, Li Ta O3 bileşiği de laser radyasyonunun
modülasyonunda kullanılırlar.