Alm. Senkblei (Blei-) Lot (n), Fr. Fil a p’lomb (m), İng. Plumb line. Yerçekimi doğrultusunu belirtmek
için ekseri yapı ustaları tarafından kullanılan, ucuna ağırlık bağlanmış bir ipten meydana gelen âlet.
Duvarcı, uzunca bir ipin ucuna bir kurşun veya demir parçası bağlar. İp ucundan tutulup aşağı doğru
bırakıldığında sallanma bitince ip ile duvarın paralelliği kontrol edilir. Böylece yapılan duvarın düzgün
olup olmadığı anlaşılır.
Bu âlet yerçekimi kânununa göre çalışır. Ağırlığı olan bütün cisimler dünyânın merkezi tarafından
çekilir ve bırakıldığında oraya doğru yönelir. Çekülün doğrultusu yere inen dikey doğrultuyu gösterir.
Çekülün ucu, açık havadaki durgun suyun yüzeyine diktir. Birbirinden uzak olan çeküller hiçbir zaman
birbirine paralel olmaz. Birbirlerinden uzaklaştıkça aralarındaki açılar artar. Yalnız aynı odadaki iki
çekül birbirine paralel kabûl edilir. Güney kutbunda uzatılan bir çekül ile ekvatorda bırakılan çekül
arasında 90 derecelik bir açı vardır. Bu çeküllerin uçları dünyâ merkezine doğrudur ve orada kesişirler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder