Amr İbni As

Eshab-ı kiramın meşhurlarından. Büyük kumandan. İsmi Amr bin As, künyesi Ebu Abdullah ve Ebu
Muhammed’dir. Annesi Nabiga binti Harmele’dir. Peygamber efendimizin doğumundan bir kaç sene
sonra Mekke’de doğdu. 664 (H. 43)te Mısır’da vefat etti.
630 (H. 8)da Mekke’nin fethinden altı ay önce Halid bin Velid ile Medine’ye gelerek Müslüman oldu.
Hazret-i Ebu Bekir ve hazret-i Ömer’in de yer aldığı üç yüz kişilik ordunun başında kumandan olarak
Zat-üs-Selasil Gazasına gönderildi. Mekke fethinde ve Huneyn gazasında bulundu. Peygamber
efendimiz tarafından Umman valiliğine tayin edildi. Hiç azlolunmadı. Hazret-i Ebu Bekir’in halifeliği
zamanında mürtedlerin (dinden dönenlerin) yola getirilmesinde büyük kahramanlıklar gösterdi. Hazret-i
Ebu Bekir tarafından Şam’ın fethine gönderildi. Başkumandan Halid bin Velid’in idaresinde cereyan
eden Yermük Muharebesinde büyük kahramanlıklar gösterdi ve Şerahbil ile beraber ordunun sağ
kanadını idare etti. Yermük Muharebesi, İslam ordusunun zaferiyle bitti. Amr ibni As, Ecnadin’de Rum
ordusunu bozguna uğratarak bütün Ürdün ve Filistin’i zaptetti. Hazret-i Ömer’in halifeliği sırasında
Filistin valiliğine tayin edildi. Daha sonra Mısır’ın fethi için vazifelendirildi. Mısır’ı feth edince, oranın
valiliğine tayin edildi. Amr bin As, Mısır’ı feth ettikten sonra, Kuzey Afrika’ya yönelerek, Trablusgarb ve
Siyre’yi feth etti. Hazret-i Osman zamanına kadar Mısır valiliği vazifesinde kalan Amr ibni As, hazret-i
Osman’ın müşaviri oldu. Hazret-i Muaviye'nin halifeliği sırasında yeniden Mısır valisi oldu. Ömrünün
sonuna kadar bu vazifede kaldı. 664 (H. 43)te 93 yaşındayken Mısır’da vefat etti. Cenaze namazını
oğlu Abdullah kıldırdı. Mukattam mevkiine defn edildi.
Müslüman olduktan sonra bütün ömrünü İslam dinini yaymak için savaş meydanlarında geçiren Amr
ibni As, orta boylu, cesur, edib ve beliğ idi. Çok fasih bir Arapça ile Kur’an-ı kerim okurdu. Akıllı, bilgili,
siyasette usta ve asker bir sahabi olan Amr bin As, askeri dehası yanında, devlet idaresinde de dahi
idi. Mahkemelerin tanzimi, vergi toplanması gibi işlerde büyük başarıları görülmüştü. Fustat şehrinde
ilk minareli camiyi yaptırdı. Kahire ile Kızıldeniz arasında on dokuz kilometrelik bir kanal açtırarak
Hicaz bölgesine gemilerle yiyecek sevketti.
Amr bin As, Resulullah efendimizden çok hadis-i şerif rivayet etti.
Resulullah sallallahü aleyhi ve sellem, Amr ibni As için buyurdular ki: “Amr ibni As, Kureyş’in
salihlerindendir.” “Allah’ım, Amr ibni As’a rahmet et, zira o hem seni seviyor hem de
Resulünü.”
Amr ibni As anlatır: Resulullah bana; “Elbiseni giy, silahını kuşan ve bana gel.” diye haber
gönderdi. Gittiğimde; “Seni asker üzerine göndermek isterim. Allahü teala sana selamet ve
ganimet versin ve çok salih mal ile dön.” buyurdu. Ey Allah’ın Resulü! Ben mal, para için değil,
İslama olan rağbet ve arzumdan Müslüman oldum dedim. “Ey Amr, salih mal, salih kimsede ne
güzeldir.” buyurdu.