Kripton (Kr)

Alm. Krypton (n), Fr. Crypton (m), İng. Krypton. Asal gazlardan bir element. Kr Kimyasal sembolüyle
gösterilir. Atmosferin hacimce milyonda birini teşkil eder. İlk olarak 1898 yılında W.Ramsay ve
arkadaşları tarafından helyum, neon, argon ve ksenon ile birlikte, oksijen elde etmek maksadıyla,
havanın sıvılaştırılıp damıtılması ameliyesi (işlemi) sırasında elde edildi.
Özellikleri: Atom numarası 36, atom ağırlığı 83,8’dir. İzotoplarının havadaki bolluk sırasına göre kütle
numaraları şöylece sıralanır: 84, 82, 83, 80, 78. Radyoaktif izotoplar uranyumun bölünmesiyle elde
edilir. Kripton diğer asal gazlar gibi kimyasal olarak inaktiftir. Son yörüngesinde (N tabakası) 8 elektron
(4s2, 4p6) bulunur. Keza atomal halde bulunur. 0°C’de ve 1 atmosfer basınç altında yoğunluğu 3,743
gram/litre’dir. Sıvı halde yoğunluğu 2,6 g/ml’dir. Erime noktası -157°Cve kaynama noktası da
-153,2°C’dir. Kritik sıcaklığı -63,77°C ve kritik basıncı da 54,18 atmosferdir. İyonlaşma potansiyeli
oldukça yüksektir (14,02 volt).
Bileşikleri: 1962 yılında ksenon florürün keşfinden sonra diğer asal gazların da benzer bileşiklerinin
yapılması teşebbüslerinde bulunuldu. Nitekim kripton ve florun elektrik deşarjıyla reaksiyonundan
kripton tetraflorür (KrF4) elde edildi. Bu bileşik beyaz renkli bir katı olup, oda sıcaklığında birkaç saatte
bozunur. Kriptonun bundan başka yine az kararlı ve zayıf Van der Waals kuvvetleriyle meydana gelen
bazı bileşikleri daha vardır. Bunların içinde en mühim üç tanesi şunlardır: Hidratı, Kr, n H2O(n=5 veya
6'dır), fenol bileşiği, Kr. C6H5OH ve 3 C6H4(OH)2.0,74 Kr formülüyle gösterilen ve hidrokinonun kripton
ile doyurulmuş suda, yüksek basınç altında kristallendirilmesiyle elde edilen bileşik.
Kullanılışı: Kripton gaz tüplü lambalarda kullanma sahası bulur. Bundan başka çok parlak fakat
oldukça kısa süreli ışık isteyen yerlerde (fotoğraf çekimi) kullanılır. Eğer floresan lambalarda argonun
yerine kripton ve ksenon birlikte konup kullanılırlarsa bu taktirde lambanın tesiri ve ömrü artar. Fakat
bu arada fiyatı da yükselir. Bundan başka uzay aracı ve madenci lambalarında da kullanılır.