Anestezi (narkoz) nedir? Anestezi çeşitleri nelerdir?

Cerrahî operasyon gerektiren işlemlerde hastanın acı hissi duymaması için genel veya lokal uyuşturma ile kişinin dış dünyaya duyarsız hale getirilme durumuna anestezi (narkoz ile uyuşturma) denir.
Anestezi (narkoz), acı hissinin veya ağrının belli zaman için bertaraf edilmesi yani acının hissedilmemesini sağlayan işlemdir. Yunanca kökenli ‘Anestesia’ kelimesinden türetilmiştir ve ‘hissizlik’ ve ‘ağrısızlık’ anlamlarına gelmektedir. Tıbbın en önemli keşiflerinden birisi de, ameliyat esnasında meydana gelen ağrıların narkoz vasıtasıyla bertaraf edilmesidir.
Ameliyatın planlandığı gibi yapılabilmesi için anesteziden daha önemli bazı şartlar daha vardır. Bunlar ağrının dindirilimesi, şuurun giderilmesi, müdafa reaksiyonunun bastırılması, iskelet kaslarını bastırılması gevşetilmesi olarak sayılabilir. Bugün tüm bunları yerine getirecek tek bir narkoz maddesi olmadığı için, birçok madde karışımı ile yapılarak uygulanır.
Narkozun ilk keşfedilmesi 1842-1847 yıllarına rast gelmektedir. 1842 yılında Dr. Long eter kullanarak ameliyat yapmıştır. İnsanlığın fiziki acıya karşı yapmış olduğu mücadele ise 1000 yıl öncesine dayanır.

Eter, klorofom,siklopropan, halotan,metoksifluran, enfuran gibi maddelerin keşfiyle bugünkü modern anestezi gelişmiştir.
Anestezi genel (umumî narkoz) anestezi ve lokal anestezi olmak üzere ikiye ayrılır. Genel anestezide verilen narkoz ile sinir sisteminin tamamı etkilendiğinden şuur tamamiyle gider. Hasta kendini tamamen kaybeder. Lokal anestezi de ise sadece belli bir bölge de ki sinirler uyuşturulur ve kısmi bir hissizlik oluşturulur.
Narkoz, solunum yolu ile de verilebilir.
Günümüzde narkoz için kullanılan aletler çok gelişmiştir.
Lokal Anestezi:
Şuur kaybedilmeden belli bir bölgedeki duyuların ortadan kaldırılması durumudur.
En çok kullanılan lokal anestezikler:
Novacain (procain), citanest (propitocain) jetocain (lidocain) bunlar enjeksiyon anestezisinde, etilen klorür ise yüzey anestezisinde kullanılır.
Akapunktur anestezi:
Çin’de binlerce yıldan beri kullanılan akapunkturunda anestezik etkisi vardır. Vücudun her bölgesine ait özel akapunktur noktalarından uyarılması ile o bölgenin anestezisi sağlanabilir.
Akapunkturunda gelişmesi ile bugün daha az sayıda iğne kullanılarak daha etkili anestezi yapılabilmektedir.
Akapunktur anestezisinde, diğer anestezi türlerinde ki gibi ilçalamalar sonrasında oluşabilen kusma, baş dönmesi gibi rahatsızlıklar görülmez.
Çok pahalı olan modern anesteziye nazaran çok ekonomiktir ve her yerde tatbik edilebilir.