Şerbetçi Otu

Orjinal Adı Humulus lupulus

Bilgi
Kendirgiller familyasındandır. Anayurdu Kuzey
Amerika ve Avrasya olan, belli mevsimde kısmen ölen ama çokyıllık olan
tırmanıcı bitkidir. Bira endüstrisi için Avrupa'da geniş ölçüde tarımı yapılan
bitki, ülkemizde aynı amaçla Bilecik ve Bursa yörelerinde üretilmekte, ayrıca
Kuzey Anadolu'da kendi kendine doğada yetişen şerbetçiotu örnekleri seyrek
de olsa görülmektedir. Yetişmesi için ılıman iklim ve zengin toprağa; sarılması
için yüksek direk ve aralarına gerilmiş tellere gereksinen şerbetçiotu, 7,5 m'ye
kadar uzayabilir. Kırmızımsı yeşil renkli ince ve sert gövdesi, neyi bulursa ona
sarılıp uzar; ama yaz sonunda yapraklarıyla birlikte ölür. Ertesi yıl aynı kökten
yeni sürgünleri çıkar. Asmanınkileri andıran yaprakları uzun saplı, 3-5 parçalı,
iri, karşılıklı dizili, kenarları dişli, normal yeşil renkli ve kalp biçiminde olur.
Yaz sonunda açan kozalakçığa benzeyen sarımsı yeşil renkli dişi çiçek
tomurcuklan olgunlaşınca irileşir ve kâğıdımsı bürgülere dönüşür. Bitkinin
erkek çiçekleri ayrı bitkide açar. Şerbetçiotu bitkisi tohumuyla, kökleri
bölünerek ya da genç piçleri ilkbaharda sökülüp ayrı yere dikilerek çoğaltılır.
Şerbetçiotu bitkisi uçucu yağ, acı maddeler (humilon, lupulon), reçine, tanen
ve mum içerir. Dişi çiçekleri strobili lupuli adlı bir maddeyi oluşturur. Bu
madde en az 1200 yıldan beri bira yapımında kullanılmaktadır. Şerbetçiotunun
genç sürgünleri bazı ülkelerde soyulup kuşkonmaz gibi pişirilerek yenir.

Tibbi Etkileri ve Kullanımı
Bitkinin tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöyle özetlenebilir:
• Hafif bir yatıştırıcıdır.
• İştah açıcıdır.
• Sindirimi kolaylaştırır.
• İdrar söktürücüdür.
• Bedeni güçlendirici toniktir.
Bu etkileri sağlamak üzere, olgunlaşmamış çiçek kozalakçıkları yaz sonu ile
sonbahar başında toplanıp gölgeli, havadar bir yerde özenle kurutulur. Böyle
kurutulmuş çiçeklerden 1 tatlı kaşığının üzerine 1 bardak kaynar su dökülerek
10-15 dakika demlendirilip infüzyon hazırlanır. Bu infüzyondan günde bir
bardak içilir.
• Şerbetçiotu, merkezi sinir sistemi üzerindeki yatıştırıcı etkisiyle aynı
zamanda iyi bir uyku ilacı etkisi yapar.
• Bazı kişilerde şehveti yok edici (anafrodizyak) etki gösterir.
Böyle durumlar için yukarıda verilen infüzyon tarifinden, yatmadan birkaç saat
önce 1 bardak içilir.

UYARI
• Depresyon geçiren kişiler, durumu ağırlaştırabileceği için, Şerbetçiotu
almamalıdır.