Aspir latince/botanik ismi Carthamus tinctorius olan tek yıllık bir bitkidir. Papatyagiller ailesinin bir üyesidir
Dikenli yaprakları, sert yapıda, uzun, sarı ya da kırmızımsı çiçekleri vardır. Tohumlarından yemeklik yağ da yapılmaktadır. Güneşten fakir, kuru topraklarda rahatlıkla yetişebilen bitki 1 metreye kadar uzayabilir. Fırat Nehri çevresi, İran, Hindistan ve Kuzey Afrika’da yetişir. Bitkisel tedaviler ve gıda olarak kullanımı vardır.
Yalancı safran, boyacı safranı, amerikan safranı ve zaffer adları ile de bilinir. Gerçek safranın çok pahalı olması nedeni ile bazı sektörlerde safran yerine kullanımı bilinmektedir.
Geleneksel bitkisel tedavilerde binlerce yıldır kullanılan aspir özellikle adet düzensizliklerinde faydalıdır. Çiçeklerinin çayı iyi bir adet söktürücüdür. Adet ağrıları, doğum sonrası sancılar, eklem romatizma ve tutuklukları ile karın ağrılarında kullanımı yaygındır.
Aspir çiçeği doğal bir kan düzenleyicidir. Kan dolaşımını arttırır ve pıhtılaşmayı çözer. Sıcak ve keskin bir tadı olan yağı hem yemeklik hem de masaj için kullanılmaktadır.
Aspir çiçeği kızamık gibi döküntülü deri hastalıklarında yaygın olarak kullanılır. Çiçeklerinin çayı haricen yani dışarıdan döküntülere uygulanarak temizliği sağlanır.
Aspir yağı tembel bağırsakları çalıştırdığından müshil olarak kullanılsa da bu yağın doğal formu ile mümkündür. Teknolojik işlemlerden geçen yağda böyle bir özellik bulunmaz.
Aspir yağı kalp hastalıklarını önleyici ve koruyucudur. Sindirim sistemi problemlerinde özellikle laktik asit (süt asidi) birikmesinde faydalıdır.
Aspir bitkisinin yüksek antioksidan özelliklere sahip oldupu son zamanlarda yapılan çalışmalarla kanıtlanmıştır. Kemik erimesi ve diğer kemik hastalıklarında etkindir. Antibakteriyel özelliği de bulunur. Ateş düşürücü, şişlik indirici ve parazit gidericidir.
Aspir çiçeği solmaya yüz tuttuğunda toplanır ve güneş ışığından uzak tutularak kurutulur. Kurumuş çiçekler tozlaştırılarak ya da bütün halde kullanılır. Günlük en fazla 3 gram kullanılmalıdır.
Aspir çiçeği hamile kadınlar tarafından kullanılmamalıdır. Adet sökücü özelliği nedeni ile düşüklere neden olabilir. Öte yandan kanı seyrelttiğinden pıhtılaşma sorunu olanlarda da kullanılmaz. İşlenmemiş aspir yağı şiddetli ishallere neden olabilir.
Aspir bitkisinin başka bitkilerle bilinen etkileşimi yoktur. Ancak kan sulandıran ilaçlarla birlikte kullanılmamalıdır.
Çiçeğin kurusu bütün halde ya da toz halinde 1 bardak kaynar suya 1 gram bitki şeklinde hazırlanır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder