Radar nedir? Radarın icadı

Radar, uzaktaki nesneleri radyo dalgalarının yansıması yardımıyla tespit eden cihazdır. Radar şu kelimelerin baş harflerinden oluşmaktadır:

RAdio Detecting And Ranging

Radyo Algılama ve Menzil Tayini

 

Şekil 1. Radarın çalışma prensibi

Radarın çalışma prensibi ses dalgası yansıma prensibine çok benzer. Sesi yansıtan bir nesneye doğru bağırılması halinde (örneğin bir kayalık vadide veya mağarada) bir yankı işitilir. Eğer sesin havada yayılma hızı biliniyorsa nesnenin mesafesi (menzil), yansıma zamanı ölçülerek hesaplanabilir.

Dönüş yankısı için geçecek süre, ses hızı ve nesnenin mesafesi biliniyorsa kabaca hesaplanabilir. c ışık hızı ve t yansıma zamanı olmak üzere bir cismin radara olan menzili ® şu formül ile bulunur:

 Radar, elektromanyetik enerji darbelerini Şekil 1′de görüldüğü gibi sesin yansımasına benzer bir tarzda kullanır. Radyo dalgaları ile taşınan enerji nesneye ulaşır ve tekrar nesneden yansıyarak geri döner. Enerjinin buradan küçük bir kısmı yansır ve radara geri gelir. Dönen bu bölüme aynen ses terminolojisinde olduğu gibi “yankı” adı verilir. Radar seti yankıyı yansıtan nesnenin yön ve mesafesini tespit etmek için kullanır.

Alman mühendis Christian Hülsmeyer elektromanyetik dalgalar ile gemilerin yerini belirlemekte kullanılabilen icadını tescil ettirmek için 1904 yılında Almanya ve İngiltere’de patent başvurusunda bulundu.

30 Nisan 1904 tarihinde Kraliyet Patent Dairesi, Christian Hülsmeyer tarafından geliştirilen, “uzaktaki metal nesnelerin yerini bir gözlemciye bildiren” cihazı 165 546 Nolu belge ile tescil etti.

Patent belgesinde bir yansıma sayesinde, gelmekte olan bir gemiyi tespit eden bir buharlı geminin resmi yer almaktadır. Ren nehrinde yapılan bir denemeyle cihazın kullanılabilirliği kanıtlandı. Savaşın doğurdugu ihtiyaçlar ve zorlamalar sonunda geliştirilmiştir.

Radarlar; kullanım alanlarına göre hava ve deniz radarları olmak üzere ikiye ayrılır. Hava radarları; askeri (stratejik) meterolojik, astronomik, hava limanlarında ve uçaklarda kullanılır.

Deniz radarları; askeri ve ticari gemilerde kullanılır. Radarlar çalıştığı frekans bandına göre de isimlendirilebilmektedir.

 

Radar anteni

Radarın Çalışma Prensibi

Radarın çalışması prensip olarak yankı olayına dayanır. Bir alıcı verici dizeninden oluşan radar, bir cismin varlığını tayin etme, bulunduğu yön ve uzaklığı ölçme işlevlerini yerine getirir. Radar cihazları temel olarak bir sinyal üreteci, bir verici, bir alıcı ve bir veya daha çok antenden oluşur.

Bu noktadan itibaren verilecek bilgiler özel bir cins kısa menzilli radar için geçerli olup tüm radar tiplerinde temel radar mantığı aynı olmakla beraber sistemler ve cihazlar çok farklı olabileceği unutulmamalıdır. Radar kademeleri olan verici, görüntü alıcısı ve anten gibi bölümlerde ihtiyaca yönelik olarak veya radarın yapılma amacına göre değişiklik göstermektedir.

Kaynak: wikipedia