23 Ocak 2011 Pazar

Buhar makinesini kim icat etti?

a. James Watt
b. George Stephenson
c. Richard Trevithick
d. Thomas Newcomen
e. Mısırlı Heron


Heron (bazen Hero -kahraman- olarak adlandırılır), Newcomen'in 1711'deki buhar makinesinden yaklaşık 1600 yıl önce bu makineyi icat etti.



Heron MS 62 yılı civarında İskenderiye'de yaşadı ve matematikçi ve geometrici olarak ün saldı. O aynı zamanda ileri görüşlü bir mucitti ve icat ettiği aeolopile ("rüzgar topu"), çalışan ilk buhar makinesiydi. Tepkili itimle aynı ilkeyi kullanan buhar itişli metal bir küre dakikada 1500 devir dönüyordu.



Heron'un şanssızlığına, kimse bu aletin pratikteki işlevini fark edemedi ve bu alet eğlenceli bir yenilikten başka birşey olarak görülmedi.



Şaşırtıcı gelecek ama, demiryolu 700 yıl önce Korinthos tiranı Periander tarafından icat edilmişti (keşke Heron bunu bilseydi). Diolkos (gemi kızağı) adlı mekanizma Yunanistan'daki Korinthos kıstağı boyunca 6 km yürütüldü; kireçtaşı kalıplarıyla kaplı bir yol içeriyordu ve bu yolu aralarında 1,5 m mesafe olan tekerlek olukları kesiyordu. İçine gemilerin yüklendiği tekerlekli arabalar bu yolda gidiyordu. Bu arabalar köle grupları tarafından itiliyordu; böylece Ege Denizi ile İyon Denizi arasında kestirme bir yol sunan bir tür "karadan kanal" oluşuyordu.



Diolkos, MS 900 civarında bakımsızlıktan harap olana kadar yaklaşık 1500 yıl boyunca kullanıldı. Bunun ardından demiryolunun çalıştığı ilkeler 500 yıl kadar (14. yüzyılda madenlerde kullanılma fikri ortaya çıkıncaya kadar) tamamıyla unutuldu.




Tarihçi Arnold Toynbee, eğer bu iki icat; hızlı bir demiryolu ağına, Atina demokrasisine ve Pisagor'un öğretilerinden oluşan Budizm benzeri bir dine dayanan küresel bir Yunan imparatorluğunu meydana getirmek üzere bir arada gerçekleşseydi neler olabileceğiyle ilgili başarılı bir deneme yazdı, Toynbee laf arasında, "Demiryolu Geçidi, No:4 Nasıra" adresinde oturmuş bir yalancı peygamber olma ihtimalinden bahsediyor.



Heron aynı zamanda madeni parayla çalışan içecek makinesini (dört drahmiye bir bardak kutsanmış su alınıyordu) ve herkesin kendi içkisini getirdiği bir ziyafette, getirdiğiniz şarabı başka kimsenin içmemesi için taşınabilir bir düzenek icat etti.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder