Karakafes Otu

Orjinal Adı Symphytum officinale
Diğer Adları Eşekkulağı

Bilgi
Hodangiller familyasındandır. Anayurdu Avrasya
olup ülkemizde Kuzey Anadolu'da yetişmektedir. 120 cm'ye kadar
boylanabilen, çokyıllık otsu bitkidir. Karakafesotunun toprakta 3 m. ve hatta
daha derine kadar inen kalın ve uzun, rizomlu bir kökü vardır. Dört köşe
kesitli, tüylü, yeşil renkli ve boydan boya çizgili gövdesi, bitkinin tepesinde
dallara ayrılan yapıdadır. Uca doğru sivrilen oval biçimli yaprakları kaba
dokulu, belirgin damarlı ve koyu yeşil renklidir, ilkbahar sonunda başlayıp
sonbahara kadar açan mavimsi mor renkli çiçekleri, çan biçimli ve yere doğru
sarkık salkımlar halindedir. Karakafesotu bol güneşli yerleri ve azotça zengin
toprakları sever. Tohumlarıyla ya da daha hızlı gelişmesi için köklerinin
bölünmesiyle çoğaltılır. Ancak bitki bir yere yerleştiğinde, o topraktan sökülüp
atılmasının güç olacağı akıldan çıkarılmamalıdır.
Karakafesotu uçucu yağ, reçine, tanen, alkaloitler, yapışkan bitki sıvısı ve
insanda hücre oluşumunu destekleyen allantoin adlı maddeyi içerir. Bitkide
bulunan maddeleri daha da açımlarsak, yalnızca yapraklarının kalsiyum,
potasyum, fosfor gibi değerli mineraller ile A, B12, C vitaminleri yönünden
zengin olduğu sonucuna da varırız, işte bu nedenle bazı yerlerde bilinçli
beslenen kişiler tarafından karakafesotunun yaprakları çiğ olarak salatalara
katılır, ıspanak gibi pişirilir. Gövdesi kaynatılıp ağartılarak kuşkonmaz gibi
pişirilir ve yenir.

Tibbi Etkileri ve Kullanımı
Aşağıda sayacağımız, insan bedenine çok yararlı etkileri nedeniyle adına Tıbbi
karakafesotu da denilen bitkinin neredeyse mucizeler yarattığı iddialarına
katılmamazlık edemiyoruz. Karakafesotu bitkisinin insana inanılmaz gibi
gelen ve hiçbir yan etkisi bulunmayan tıbbi etkilerini ve bunlardan yararlanma
yöntemlerini şöyle sıralayabiliriz:
• Diyareyi (ishali) keser ve peklik verir.
• Yatıştırıcıdır.
• Bedeni güçlendirici toniktir.
• Kanı temizler.
• İdrar yollarını temizler.
• Balgam söktürücüdür.
• Göğsü yumuşatır ve üst solunum yollarını da temizler.
• Bronşit ve insanı taciz eden öksürük durumlarında iyileştirici ve
rahatlatıcıdır.
• Gastrit, onikiparmakbağırsağı ülserleri, ülserli kolit ve mide çeperinin
zayıflaması nedeniyle oluşan fıtıklarda güçlü bir iyileştiricidir.
• Damar ve doku büzücü etkileri nedeniyle iç ve dış kanamalarda
iyileştiricidir.
• Aynı etkisi nedeniyle hemoroitte (basur yaraları) iyileştirici olur.
Bütün bu önemli etkilerinden yararlanmak için, karakafesotunun kök ve
rizomu (kökgövdesi) ilkbahar ve sonbaharda allantoin düzeyinin en yüksek
olduğu dönemlerde toprağı kazılarak çıkarılır. Bunlar iyice temizlenir ve
küçük parçalara ayrılır. 40-60 C derece sıcaklıkta kurutulur. Körpe yaprakları
da toplanıp gölgelik bir yerde özenle kurutulur. Kurumuş yaprak ve kökleri
karıştırılır. Bunlardan 1-3 tatlı kaşığı alınıp 1 bardak suda kaynama noktasına
kadar ısıtılır. Sonra ateş kısılıp 10-15 dakika daha ağır ağır ısıtma işlemi
sürdürülür. Böylece elde edilen dekoksiyondan günde üç kez birer bardak
içilir.
• Karakafesotu yara temizliği, yanık pansumanı ve cildi yumuşatma
işlemlerinde de yararlıdır.
• Kronik varikosel durumlarında da iyileştirici etki yapar.
Bu etkilerinden yararlanmak için yukarda tarifi verilen dekoksiyon kullanılır:
Yara, yanık ve varikosel durumlarında dekoksiyon dıştan uygulanır. Cildi
yumuşatma işlemlerinde losyon halinde ya da banyo suyuna bolca katılarak
uygulanır.
• Karakafesotu etkili bir yara iyileştiricidir.
• Eklem ağrıları, berelenme, ezik, hafif yanık, kesik, burkulma ve şişmelerin
iyileştirilmesinde etkili olur.
• Yaralı yerlerimizde dokuların düzensiz oluşmasını önler.
Bu etkileri için bitkinin körpe yapraklarıyla yara lapası hazırlanır ve şikâyetli
yerlere dıştan uygulanır.
UYARI
• Çok derin yaralarda karakafesotunun uygulanmasında dikkatli olunmalıdır.
Çünkü bitki yaranın üzerinde sağlıklı bir doku oluştururken altta kalan yara
apse yapabilir.