Günlük

 
Orjinal Adı Liquidambar orientalis
Diğer Adları Akamber, Günnük, Sığla, Sığıla

Bilgi
Acıfındıkgiller familyasındandır. Yeryüzünün
Üçüncü (Tersiyer) döneminden, yani yaklaşık 65 milyon yıl öncesinden
günümüze kalan Anadolu Günlük ağacı (Liquidambar orientalis) dünyada
yalnızca ülkemizde, Muğla ilimizin Marmaris, Milas, Köyceğiz ve Fethiye
ilçelerinde yabani olarak yetişmektedir. Aynı cinsten Amerikan Günlük ağacı
(L. styracifluea) ile Formoza Günlük ağacı (L. formosana) ülkemizde
yetişmez. Anadolu Günlük ağacı 20 m'ye kadar boylanabilen, kışın
yapraklarını dökmeyen, çınara benzeyen kalın dallı ve geniş tepeli bir bitki
olup ya tek cins ya da diğer ağaçlarla birlikte ormanlar oluşturarak gelişir.
Çınarınkine benzeyen ama daha küçük ve daha açık renkli olan yapraklan ince
uzun saplı, 3-7 loplu ve bu lopların kenarları keskin dişlidir. Yaz mevsiminde
açan çiçekleri yeşilimsi renktedir. Aynı ağaç üzerinde erkek ve dişi eşeyli
çiçekleri ayrı gruplar halinde bulunur. Kapsül biçimindeki meyvelerinin içinde
1-2 tane küçük tohumu yer alır. Nemli ve humuslu toprakları seven günlük
ağacı, döktüğü tohumlarla çoğalır.
Günlük ağacının odunlaşmıs gövdesi üzerinde balsam kanalları vardır. Her
ağaçtan iki ya da üç yılda bir, yaz mevsiminde uzunlamasına yarıklar açılarak
ağacın güzel kokulu yağı (balsam) ve kabukları alınır. Bu balsam stirol adlı
uçucu yağ, vanilin, rejine, sinnanik asit, stirasin ve storesin adlı maddeleri
içerir. Parfümeri endüstrisinde iyi bir koku tespit edicidir (fîksatif). Günlük ya
da sığla yağı denilen bu balsam, Türkiye'nin tarımda önemli bir dışsatım
ürünüdür. Ayrıca tütüne güzel koku vermek üzere kullanılır. Ağacın balsamı
alınmış kabukları buhur adıyla dini törenlerde tütsü olarak yakılır.

Tibbi Etkileri ve Kullanımı
Piyasada satılan sarımsı gri renkli, bal gibi koyu kıvamlı, güzel kokulu ve
acımsı tatlı günlük ya da sığla yağının tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma
yöntemleri şöyle özetlenebilir:
• İyi bir antiseptiktir. Yaraların temizlenmesinde ve iyileştirilmesinde dıştan
uygulanır.
• Ciltte ve saçlı deride de antiseptik ve temizleyici olarak dıştan uygulanır.
• Uyuz ve mantar gibi deri hastalıklarında günlük merhemi ya da yakısı
şeklinde uygulanarak, asalak öldürücü ve iyileştirici etkilerinden yararlanılır.
• Mide ve onikiparmakbağırsağı ülserlerinde yara iyileştirici niteliğinden
yararlanılır. Bunun için günlük yağı sulandırılıp içine bal ya da şeker katılarak
tatlandırılıp içilir.
• Ayrıca günlük yağı balgam söktürücü, nefes darlığını giderici ve bedeni
rahatlatıcı etkiler taşır. Bunun için bir önceki maddedeki gibi tatlandırılıp
sulandırılarak içilir.