Ihlamur

Orjinal Adı Tilia türleri

Bilgi
Ihlamurgiller familyasındaki Tilia cinsini oluşturan
ve kışın yaprağını döken 30 kadar ağaç ya da ağaççık türünün ortak adı
Ihlamur'dur. Ülkemizi de içermek üzere Kuzey Yarıküre'nin tüm ılıman
bölgelerinin killi ya da kalkerli, serin ve nemli topraklarında yetişir. Hızla
büyüyen ve 20-25 m. kadar boylanabilen ıhlamur ağaçlarının gövde çapı 1,5
m. bile olabilir. Önce düz olan gövde kabuğu, ağaç yaşlandıkça çatlar. Üzeri
koyu yeşil yaprakları uzun saplı, yürek biçimli, kenarları düz ve almaşık
dizilidir. Yaprağın gri ya da gümüş rengindeki alt yüzünde tüyler bulunur.
Haziran-ağustos ayları arasında açan sarımsı renkli özel, hoş kokulu
çiçeklerinin 3'ü-5'i bir arada, yaprakların orta damarına bağlı ve sarkık
durumda olur. Ağacın tek tohumlu meyvesi minik, yuvarlak ve kurudur.
Ihlamur ağacı, tohumuyla; gövde çelikleriyle ya da filizlenen köklerinin ayrılı
dikilmesiyle çoğaltılır.
Ihlamurun çiçek ve yapraklarında tilyum adlı glikozit, tanen, yapışkan bitki
sıvısı ve farnesol içeren uçucu yağ bulunur. Özellikle çiçek ve yaprakları tıbbi
etkilerinden ötürü kullanılan ıhlamur ağacının beyaz, yumuşak ve homojen
olan kerestesi heykelcilik vb. işlerde, gövde kabukları boyacılık ve halat
yapımında kullanılmaktadır.

Tibbi Etkileri ve Kullanımı
Ülkemizde en çok Büyük yapraklı ıhlamur (T. platyphyllos) ile ikinci sırada
Küçük yapraklı ıhlamur (T. cordata) türü ağaçlar yetişir. Bunların öncelikle
çiçek ve yapraklarının tıbbi etkileri ile bu etkilerden yararlanma yöntemleri
şöylece sıralanabilir:
• Göğsü yumuşatıcıdır.
• Sinir sistemindeki gerginlikleri azaltır. Rahatlatıcı, yatıştırıcı ve uyku
vericidir.
• Kadınlarda aybaşı öncesi gerginlikleri giderir, aybaşı sancılarını azaltır.
Bu etkileri sağlamak üzere, yaz ortasında, kuru bir günde yeni açmış ıhlamur
çiçekleri toplanır. Bunların yanına bir miktar yaprağı da katılarak gölgede
özenle kurutulur. Güneş gören çiçekler koku ve etkilerini büyük ölçüde yitirir.
Kurutulmuş çiçek ve yaprak karışımından 1 tatlı kaşığı alınıp üzerine 1 bardak
kaynar su dökülerek 10 dakika süreyle demlendirilir. Bu infüzyondan günde üç
kez birer bardak içilir.
• Ayrıca, ıhlamur terleticidir.
• İdrar söktürücüdür.
• Uyarıcıdır.
• Bedeni güçlendirici toniktir.
Ihlamurun bu etkilerinden de yararlanılmak üzere infüzyondaki çiçek-yaprak
karışımı dozajı artırılır: 2-3 tatlı kaşığı kullanılır. Aynı yöntemle hazırlanan
infüzyondan günde üç kez birer bardak alınabilir