Eğir Otu

Orjinal Adı Acorus calamus
Diğer Adları Azakeğiri, Hintkamışı, Yelotu
Bilgi
Yılanyastığıgiller familyasındandır. Anayurdu
Hindistan'dır. Ama Asya, Avrupa ve Amerika kıtalarına kadar yayılmış
çokyıllık otsu ve rizomlu bir su bitkisidir. Anadolu'da Sapanca, Yeniçağa ve
Beyşehir göllerinin kıvılarında bol bol yetişir. 50-125 cm. boylanabilir. Şerit
yaprakları; yaz ayların açan siyahımsı erguvani renkte tıkız başa çiçekleri
vardır. Bu çiçekler daha sonra yeşilimsi renkli meyvelere dönüşür. Bitki,
humlarıyla ya da daha çok rizomlarının sürgün vermesiyle çoğalır.
Eğirotu % 3 oranında uçucu yağ, yapışkan bitki sıvısı, acı esans, glikozit, tanen
ve akorin adlı acı maddeyi içerir.
Tibbi Etkileri
ve Kullanımı
Osmanlı imparatorluğu döneminde eğirotu sağlığa yararlı özellikleri nedeniyle
sıkça kullanılmış ve Evliya Çelebi ünlü Seyahatname adlı yapıtında, bitkinin
niteliklerinden övgüyle söz etmiştir. Eğirotunun bu tıbbi etkileri ve onlardan
yararlanma yöntemleri şöylece sıralanabilir:
• Sindirim sistemi için çok iyi bir toniktir. Sindirim işlemini kolaylaştırır.
Gastrit ve mide ülserlerinde iyileştirici etkiler yapar.
• Mide ve bağırsaklardaki gazı söktürür. Karın ağrılarını geçirtir.
• İştahı açar. Diyareyi keser.
• Yatıştırıcıdır. Spazm çözücü etkileri vardır.
• Terleticidir. Beden ateşini düşürür.
• İdrar ve adet söktürücü etkileri de vardır.
Bütün bu etkileri sağlamak üzere, eğirotunun rizomu (kökgövdesi), sonbahar
başı ile ortası arasında bulunduğu çamurlu topraktan kanca kullanılarak
sökülür. Yaprakları ayrılıp rizomu iyice temizlenir. Uzunlamasına ikiye
bölünür ve gölge bir yerde kurutulur. Kuruyan kökleri dilimlenir. Bunlardan 2
tatlı kaşığı alınır, üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika
demlendirilerek bir infüzyon hazırlanır. Her yemekten yarım saat önce bu
infüzyondan birer bardak içilir.