Sabun Otu (-Çiçeği)

Orjinal Adı Saponaria officinalis
Diğer Adları Çövenotu, Kargasabunu, Köpürgen
Bilgi
Karanfilgiller familyasındandır. Anayurdu
bilinmemekte, ancak Avrupa ve Asya'da yaygın olarak yetişmektedir.
Ülkemizde nemli yerlerde, özellikle Karadeniz Bölgesi'nde sıkça
görülmektedir. 50-100 cm. kadar boy atabilen, bir veya çokyılık dayanıklı otsu
ya da yan otsu bitkidir. Gövdesi tabanda mor-kırmızı, üst tarafta açık yeşil
renkli, silindirik kesitli ve serttir. Karşılıklı dizilen oval biçimli, ucu sivri ve
soluk yeşil renkli yapraklarının üzerinde birbirine paralel üç çizgi bulunur. Yaz
sonlarında açan pembe ya da beyaz çiçekleri tatlı meyve kokuludur. Bitkinin
kökü, rizomlarından (kökgövde) çıkan kökçüklerle çevresine yayılır.
Sabunotu, döktüğü tohumlarla çoğalır.
Sabunotu (ya da Sabun çiçeği) bitkisinin gövde, yaprak, çiçek sapı, çiçek ve en
çok da köklerinde saponin adlı madde ile ayrıca zamk, reçine, uçucu ve sabit
yağlar bulunur, içerdiği saponin nedeniyle bitkinin kök ve diğer kesimleri
suyla çalkalandığında sabun gibi köpürür. Böylece sabunotu eski ve değerli,
özellikle yünlü kumaşların temizlenmesinde kullanılır.
Tibbi Etkileri
ve Kullanımı
Bitkinin tıbbi özellikleri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöylece
özetlenebilir:
• Terleticidir.
• İdrar söktürücüdür.
• Bronşit ve kuru öksürükte balgam söktürücüdür.
• Safra taşları üzerinde etkili olduğu ileri sürülmektedir.
Bu durumlar için, sabunotunun gövde, sap, yaprak ve çiçekleri yaz ortasından
sonbahara kadar toplanır. Gölge ve havadar yerde kurutulur. Bu kurumuş
karışımdan 2 tatlı kaşığı alınır. Bir bardak suda iyice kaynatılır. Elde edilen
dekoksiyondan günde üç-dört bardak içilebilir.
• Ayrıca sabunotu egzama, ciltteki enfeksiyon ve çıbanlara karşı etkilidir.
Yukarıda hazırlanan dekoksiyon böyle yerlere temizleyici olarak günde birkaç
kez dıştan uygulanır.
UYARI
• Son zamanlarda yapılan araştırma sonuçlarına göre, sabunotu kökleri
zehirlidir. Kesinlikle dahilen kullanılmamalıdır.