Nar

Orjinal Adı Punica granatum
Bilgi
Nargiller familyasının örnek bitkisidir.
Anayurdunun Doğu Akdeniz havzası olduğu sanılan nar yumuşak iklimli,
sıcak ve kurak yerleri; kalkerli, derin ve yumuşak toprakları seven; aynı adlı
meyvesi yenen ve 4-5 m'ye kadar boylanabilen küçük ağaçtır. Akdeniz
bölgesinden Japonya'ya, öte yanda ABD'nin güneyi ile Güney Amerika
Kıtası'na kadar yayılmış olup kimi yerde meyvesi için, kimi yerde süs bitkisi
olarak yetiştirilmektedir. Ülkemizde Ege ve Akdeniz bölgelerinde bolca,
ayrıca iklimi uygun olan diğer bazı yerlerde de yetiştirilir. Kimi türlerinde,
kışın dökülmeyen yaprakları genelde kısa saplı, kenarlar düz, ucu sivri, parlak
ve karşılıklı dizilmiş durumda bulunur. Mayısta başlayıp yazın da açan özel
nar kırmızısı renkli, süsleyici özellik taşıyan çiçekleri, çok kısa saplı, tek tek
ya da 2-3 tanesi bir arada olur. iri bir portakal kadar büyüyebilen meyvesinin
dış kabuğu, bir ucunda dişli bir taç taşır, esmer kırmızı ya da sarımsı yeşil
renkte olur. Bu kabuğun içinde tatlı, mayhoş ya da ekşi ve kırmızı, pembe,
kirli beyaz ya da sarımsı olan etli taneler bulunur. Bu tanelerin içinde de
bitkinin tohumunu taşıyan sert kabuklu çekirdekleri vardır. Bitki, tohumları ya
da gövde çelikleriyle çoğaltılır.
Nar ağacının kök, gövde ve kabuklan nişasta, mannit, reçine, tanen ve birtakım
asitlerle alkaloitler içerir. Narın meyvesinde ise meyve şekeri, potasyum,
magnezyum, C vitamini ile eser miktarda diğer mineraller bulunur. Nar,
meyve olarak yenildiği gibi sıkılıp suyu çıkarılarak, şerbeti ya da şurubu
yapılarak tüketilir.
Tibbi Etkileri
ve Kullanımı
Bitkinin tıbbi etkileri ile bunlardan yararlanma yöntemleri aşağıda verilmiştir:
• Nar ağacının kurutulmuş kök, gövde ve dal kabukları yakın zamanlara kadar
en etkin tenya düşürücü olarak kullanılmıştır. Ancak, içerdiği alkaloitlerin
insan için de birtakım zehirleri içermesi nedeniyle, bu kabuklar günümüzde
kullanılmamakta, yerine, nar meyvesinden elde edilen infüzyondan
yararlanılmaktadır.
• Ayrıca nar kabuklarının infüzyonu peklik vericidir. Narın çiçek ve
tohumlarının sıkılmasıyla elde edilen su da aynı amaçla kullanılır.
• Olgun nar meyvesinin sıkılmış suyunun içilmesi ya da tanelerinin yenilmesi
idrar söktürücü, sindirimi kolaylaştırıcı ve güçlendirici (tonik) etkiler sağlar.
• Doku ve damar büzücü etkileri nedeniyle, nar meyvesinin kabuklarının
kurutulup toz halinde öğütülmüş hali, yaralarda kanı kesici olarak kullanılır.
• Aynı tıbbi nitelikleri nedeniyle, bu kabuklardan elde edilen dekoksiyon ağır
diyare ve hatta dizanteriye karşı kullanılabilir.
Yukarıda sözü edilen infüzyon şöyle hazırlanır ve kullanılır: Soyulan narın
kabuklan iyice kıyılır. Bunlardan 3-5 tatlı kaşığı alınıp üzerine 1 bardak kaynar
su dökülerek 10-15 dakika süreyle demlendirilir. Bu infüzyondan, sabah ve
akşamları olmak üzere günde iki kez birer bardak alınabilir.
Dekoksiyon da aynı miktarda nar kabuğunun 1 bardak suyla kaynama
noktasına kadar ısıtılıp daha sonra 10-15 dakika daha kısık ateşte ısıtılmasının
sürdürülmesiyle hazırlanır. Dekoksıyonun alınma dozajı da aynen
infüzyonunki gibidir.