Karanfil Ağacı

Orjinal Adı Eugenia caryophyllata (ya da Syzygium aromaticum)
Bilgi
Mersingiller familyasındandır. Anayurdu
Endonezya'daki, adı yerli dilinde baharat anlamına gelen Moluk
takımadalarıdır. Ama, günümüzde daha çok Afrika kıtasının doğusundaki
Zengibar ile Hint Okyanusundaki diğer adalarda yetiştirilmektedir, iklimi
uygun olmadığından ülkemizde yetişmeyen karanfil ağacı, 10-20 m'ye kadar
boylanabilen ve kışın yapraklarını dökmeyen duyarlı bir bitkidir. Derimsi
dokulu parlak ve iri yaprakları dallarda karşılıklı çiftler halinde dizilmiş olup
üzerlerinde salgı bezi benekleri bulunur. Çan biçimindeki pembe renkli
çiçeklerinin tomurcukları kurutulduğunda kırmızımsı kahverengine döner. Hoş
kokulu olan bu tomurcuklara kısaca 'karanfil' adı verilir. Kısmen gölgeli,
soğuk ve rüzgâra karşı korunmalı yerleri seven karanfil ağacı, suyu iyi akıntılı
ve asitli toprakları yeğler. Tohumuyla ya da gövde çelikleriyle çoğaltılır.
Karanfil tomurcuklarında ogenol (ojenol) adı verilen hidrokarbon, şahsilik asit
ve karyofillin içeren bir uçucu yağ (esans) bulunur. Karanfilyağı da denilen bu
esans, diş hekimliğinde sıkça yararlanılan antiseptik ve ağrıkesici ilaçların
yapımında kullanılır. Karanfil tomurcukları ise, bazı reçel, yemek, turşu ve
baharatlı şarapların yapımında çeşni olarak kullanılmaktadır.
Tibbi Etkileri
ve Kullanımı
Karanfil tomurcuklarının ve karanfilyağının sağlığa yararlı etkileri ve
bunlardan yararlanma yöntemleri şöyle özetlenebilir:
• Karanfil tomurcukları uyarıcıdır, özellikle sindirim sistemi üzerinde uyarıcı
etki yapar.
• Gaz söktürücüdür.
• Mide bulantısını bastırır. Kusmaları önler.
Bu etkilerinden yararlanılmak üzere piyasada satılan karanfil tomurcuklarından
bir tutam (7-8 tane) alınıp 1 bardak kaynar suya atılır. 10 dakika
demlendirilerek hazırlanan infüzyon ılık olarak içilir.
• Karanfil tomurcukları nefesin kötü kokusunu yok eder. Bunun için
tomurcuklar ağızda çiğnenip sert bakiye tükürükle atılır ya da yukarda tarifi
verilen infüzyonla gargara yapılır.
• Karanfil tomurcuğu ağrı kesici ve hafif uyuşturucudur. Bu etkilerinden
yararlanılarak diş ağrısını kesmekte kullanılır. Bir adet karanfil tohumu ağıza
alınır. Ağrıyan çürük dişin yakınma getirilir ve bir süre orada tutulur ya da
gene piyasada satılan karanfilyağı biraz pamuğun üzerine damlatılır ve pamuk
ağrıyan dişe bastırılır.
• Karanfilyağı romatizma ve nevralji ağrılarının hafifletilmesinde yararlı olur.
Bunun için karanfilyağı ağrılı yerlere dıştan ovuşturularak uygulanır.