Hardallar

Orjinal Adı Brassica (ya da Sinapis) türleri
Bilgi
Turpgiller familyasındandır. Avrupa ve Asya'da
yabani ve yaygın olarak yetişen, sağlığa yararları bilindiğinden en az 2000
yıldır tarımı da yapılan, türlerine göre 30 cm. ile 5 m. arasında boylanabilen
biryıllık dayanıklı otsu bitkidir. Türkiye'de yetişen üç önemli türü Kara hardal
(Brassica: Sinapis nigra), Esmer hardal (Brassica: Sinapis juncea) ile Ak
hardal (Brassica: Sinapis alba)'dır. Bunlardan sağlığa yararlı etkileri en fazla
olan Kara hardalın anayurdu Akdeniz havzası ya da Batı Asya'nın ılıman
bölgeleridir. 1-5 m. arasında boylanabilir. Yuvarlak kesitli, sert ve yeşil renkli
gövdesi vardır. Oval biçimli, sivri uçlu ve yakıcı kokulu yapraklarının üstü
koyu ve altı daha açık yesil renklidir. Yaz ortasında küçük salkımlar halinde
açan sarı renkli çiçekleri, hafif hardal kokulu olur. Küçük, küremsi biçimli
kırmızımtırak kahverengi tohumları, yakıcı kokulu ve tahriş edicidir. Verimli
ve suyu iyi akıntılı toprakları seven kara hardal bitkisi, tohumuyla çoğalır.
Kara hardalın tohumlarında yapışkan bitki sıvısı, yağ, sinapin ile sinigrin adlı
glikozit ve myrosin bulunur. Bu tohumlar ak ve esmer hardal tohumları ile
karıştırılıp ezilir ve un haline getirilir, içine koruk suyu, şarap ya da sirke ile
su, şeker, tuz ve baharat katılarak, özellikle bazı et yemeklerinde, çeşni veren
macun halinde tüketilir.
Tibbi Etkileri
ve Kullanımı
Tıbbi etkilerinden yararlanılmak üzere, kara hardalın temmuz ayından
başlayarak olgunlaşan tohumları, bitki kökünden kesilip iyice kurutularak ve
dövülüp silkelenerek toplanır. Bu tohumların sağlığa yararlı etkileri ve
onlardan yararlanma yöntemleri şöylece sıralanabilir:
• Kara hardal terleticidir. Ateşlilik hali, soğuk algınlığı, grip ve bronşitin
atlatılmasına yardımcı olur.
• Midevidir. İştahı açar ve sindirimi kolaylaştırır.
• Mayasıla karşı etkilidir.
Bu etkilerinden yararlanılmak üzere, 1 talı kaşığı kara hardal tozu üzerine 1
bardak kaynar su dökülerek 5 dakika süreyle demlendirilip infüzyon hazırlanır.
Bu infüzyondan günde üç kez birer bardak içilir.
• Kara hardal romatizma ağrı ve yangılarını hafifletir.
• Artride (eklem iltihabı) karşı etkilidir.
• Kan dolaşımını uyarır.
Bu etkileri sağlamak üzere 120 gr. taze öğütülmüş kara hardal tozu 45
derecelik ılık suyla ağır ağır karıştırılır ve kalın kıvamda bir lapa elde edilir.
Bir tülbentin üzerine yayılıp ağrılı ve yangılı yerlere konulmadan önce,
tülbentin deriye yapışmaması için deriye ıslak gazlı bez yayılıp sonra hardal
lapalı tülbent deriye 1 dakika süreyle uygulanır ve daha sonra tülbent kaldırılır.
Uygulamada deri kızarırsa zeytinyağı sürülerek kızarıklık giderilir.
• Kara hardal ayak üşümelerini geçirir.
Bu etkiyi sağlamak üzere, 1 çorba kaşığı hardal tozu üzerine 1 litre kaynar su
dökülüp 5 dakika süreyle demlendirilerek infüzyon hazırlanır. Sonra üzerine
biraz soğuk su katılıp ılıtarak ayaklar bu infüzyonun içine sokulur.
• Ayrıca kara hardal rahatlatıcı, gevşetici ve yatıştırıcıdır.
• Kan dolaşımını uyarır.
Bu etkileri sağlamak için, 1-2 çorba kaşığı kara hardal tozu, küvete
doldurulmuş sıcak banyo suyuna serpilip iyice karıştırılır ve bu suda banyo
yapılır.
UYARI
• Hardal, cildi duyarlı olan kişileri rahatsız edebilir.