Şevketi Bostan

Orjinal Adı Cnicus benedictus
Diğer Adları Akkız, Bostanotu, Mübarekdikeni, Şevketotu
Bilgi
Bileşikgiller familyasındandır. Anayurdu
bilinmeyen şevketibostan, ülkemizde Marmara, Ege ve Akdeniz
bölgelerindeki tarla kenarı, bahçe ve kırlarda yabani olarak yetişen, 50 cm'ye
kadar boylanabilen bir yıllık otsu bitkidir. Bol tüylü iri yapraklarının
kenarlarında da çok sayıda diken bulunur. Yaprakların alt yüzündeki damarları
beyaz olur. Yaz boyunca açan sarı renkli bileşik çiçekleri vardır. Bitki bu
çiçeklerin olgunlaşmasıyla meydana gelen silindir yapılı, bir ucu püskül gibi
tüylü ve kahverengi tohumlarını dökerek çoğalır.
Şevketibostan, tadı acı olan sinisin adlı madde ile flavonid, uçucu yağ ve
yapışkan bitki sıvılarını içerir. Topraküstü kesimleri körpeyken kesilip
toplanan bitki, iyice soyulup dikenlerinden arındılarak Ege ve Akdeniz
bölgesindeki pazarlarda Şevketibostan ya da kısaca Şevketotu adlarıyla satılır.
Sebze olarak pişirilip tüketilir.
Tibbi Etkileri
ve Kullanımı
Şevketibostan bitkisinin tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri
şöyle özetlenebilir:
• İdrar söktürücüdür.
• Sindirim ve safra salgılarını artırır.
• İştahı artırır.
• Bağırsaklardaki aşırı gazları söktürür. Karın ağrılarıyla birlikte görülen
sindirim güçlüğünü giderip rahatlama sağlar.
• Doku ve damar büzücü niteliği nedeniyle kanamaları durdurur; hemoroit ve
ishali iyileştirmekte etkili olur.
Bu durumlar için, şevketibostan bitkisinin yaprak ve çiçekli sürgünleri bitkinin
çiçekli olduğu yaz boyunca toplanır. Gölgede özenle kurutulup parçalara
bölünür. Tohumlan da sonbaharda olgunlaştığında toplanır. Bütün bu kurumuş
parçalar ve tohumlar karıştırılır. Bunlardan 1-2 tatlı kaşığı alınıp üzerine 1
bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika demlendirilerek bir infüzyon elde
edilir. Böylece hazırlanan infüzyondan günde üç kez birer bardak içilir.
• Ayrıca şevketibostan bitkisi yaralari temizlemekte ve iyileştirmekte etkilidir.
Bu etkisinden yararlanmak üzere, yukarıda tarifi verilen infüzyonla günde
birkaç kez yaralar yıkanıp temizlenir.