Abdülvadiler

Cezayir’de hüküm süren bir berberi devleti. Merkezi Tlemsan idi. Başlarında bulunan hanedanlara
Beni Zeyyan denildiği için, Zeyyaniler de denilmektedir.
Abdülvad oğulları; Muvahhidlerin idaresi altında uzun süre göçebe olarak yaşadılar. Muvahhidlerin
zayıflamasıyla itaattan vazgeçtiler. Reisleri Yağmurasan bin Zeyyad, 1235 (H. 633) senesinde
Abdülvadiler Devletini kurdu.
Yağmurasan başarılı bir idareciydi. Kabilesini çölden getirerek Oran eyaletinin ovalarına yerleştirdi.
Böylece kuvvetli bir devlet kurdu. Tekrar toparlanan Muvahhidler Devleti’ni yenerek ortadan kaldırdı.
Fakat bu defa da güçlü Meriniler Devleti ile sınır oldular. Merinilere karşı Gırnata Sultanı ve Kastilya
kralı onuncu Alfonso ile üçlü bir anlaşma imzaladı. Merini topraklarında uygun zamanlarda ilerlemeyi
oğluna vasiyet ederek 1283 (H. 682) senesinde öldü. Yerine oğlu Ebu Sa’id Osman geçti. Bu
dönemde Meriniler Tlemsan’ı uzun süre devam eden bir kuşatma altına aldılar ise de zaptedemediler.
Buna rağmen Birinci Taşufin zamanında Meriniler, Tlemsan’ı iki sene süren bir kuşatmadan sonra
zapt ederek Abdülvadileri idareleri altına aldılar. Bundan sonra Meriniler, Abdülvadiler hanedanından
kendilerine bağlı olanları bu devlete emir tayin ettiler. Son Abdülvadi emirleri ise, Oran bölgesinde
bulunan İspanyolların hakimiyeti altına girdi.
1517 senesinde Oruç ve Hızır (Barbaros Hayreddin Paşa) reisler Tlemsan’ı ele geçirerek zapt ettiler.
İspanyollara sığınıp yardım alan Ebu Hemmu, Tlemsan’ı yedi ay kuşatarak geri aldı. Oruç Reis bu
kuşatmada şehid oldu. Tlemsan tekrar Aldülvadilerin eline geçti.
Hızır Reis, Abdülvadilerin taht kavgalarından faydalanarak 1550 senesinde Tlemsan’ı tekrar kuşatarak
ele geçirip Abdülvadi Devletine son verdi.
Abdülvadiler çok zengin olmamalarına rağmen, başkentleri Tlemsan’da camiler, mektepler ve
muhteşem saraylar yaptılar. Tlemsan onlar zamanında önemli bir merkez haline geldi.