Ahmed Cevdet (İkdamcı)

Osmanlıların son devrinde yetişen gazeteci ve yazar. İstanbul’un tanınmış tütün tüccarlarından Hacı
Ahmed Efendinin oğludur. 1862’de İstanbul’da doğdu. İlk tahsilinden sonra Kaptanpaşa Rüşdiyesini
bitirdi. Özel olarak Arapça, Farsça ve Fransızca dersler aldı. Bu arada Mülkiye ve Hukuk Mektebinden
mezun oldu. Kendi gayretiyle Rumca ve Almanca öğrendi. Yirmi bir yaşındayken Tercüman-ı Hakikat
Gazetesinde Mütercimlik yapmaya başladı. Aynı zamanda resmi gazete olan Takvim-i Vakayi’de
yazılar yazdı ve bir müddet bu gazetenin yazı heyetinde bulundu. Daha sonra Tömbeki Rejisinde
Osmanlı Bankasında çalıştı. Sabah, Tarik ve Saadet gazetelerinde baş yazılar yazdı. 1894
Temmuzunda İkdam Gazetesini yayınlamaya başladı. Bu gazeteyi uzun süre yayınlaması üzerine
“İkdamcı Cevdet” diye meşhur oldu. Yayımcılıkla da uğraşan Ahmed Cevdet, İkdam Kütüphanesi adı
altında birçok eser ve Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nin ilk altı cildini neşretti.
İkinci Meşrutiyetin ilanından sonra, İttihat ve Terakki Fırkasına muhalefette bulundu. 31 Mart
Vak’asından sonra Avrupa’ya gitmek mecburiyetinde kaldı (1909). Cumhuriyetin ilanına kadar
İsviçre’de yaşadı. Yayımını (neşriyatını) sürdüren İkdam’a buradan yazılar gönderdi. İstiklal Harbi
yıllarında, gazetesi ile Milli Mücadeleyi destekledi. Bir ara gazetenin adı İktiham olarak değiştirildi ise
de tekrar İkdam olarak yayın hayatına devam etti. Cumhuriyetin ilanından sonra Türkiye’ye dönen
Ahmed Cevdet, gazetede yayınlanan bir yazı yüzünden İstiklal Mahkemesine verildi ise de, beraat etti.
Ömrünün sonuna kadar siyasetle uğraşmadı. İkdam 31 Aralık 1928’e kadar 11.384 sayı yayınlandı.
Ahmed Cevdet Ankara’da yapılan Birinci Matbuat Kongresine katıldığı gün kalp krizi geçirdi ve 27
Mayıs 1935’te vefat etti.
Ahmed Cevdet, gazeteciliğimizin gelişmesinde önemli rol sahibidir. Yazılarında sade dil kullanmıştır.
Türkçülüğü ve Türkçeciliği dilinde ve düşüncelerinde değişmeyen hareket çizgisi olmuştur. İkdam
Gazetesi de aynı fikri paylaşan pekçok yazarın toplandığı bir merkez ve yayın organı olmuştur. Zengin
iç ve dış haberleriyle; ciddi, seviyeli, ilgi çekici tefrika ve makaleleriyle kısa sürede gazeteyi
okuyucularına sevdiren Ahmed Cevdet, İkdam’ı zamanın en çok satılan gazetesi haline getirmiştir.
Ahmed Cevdet, İkinci Meşrutiyetin ilanından sonra gazetesinde bazı yenilikler yapmış ve ilk defa rotatif
baskı makinasını Türkiye’ye getirerek gazetesinin sayfalarını çoğaltmıştır. Böylece Türk
gazeteciliğinde yeni ve faydalı taraflarıyla örnek olmuştur.