Altuncuzade

Fatih Sultan Mehmed Han devri hekimlerinden. İsmi, Şeyh Salih’tir. Doğum ve vefat tarihleri belli
değildir. Hayatı hakkında fazla bilgi yoktur. Tıb ve botanik ilimlerinde mütehassıs olup, faziletli, salih,
dinin emir ve yasaklarına tam uyan, haram ve şüphelilerden sakınan bir zat idi. Çok Kur’an- ı kerim
okurdu. İlmi, irfanı ve faziletleri sebebiyle Fatih Sultan Mehmed Hanın ikram ve iltifatına kavuştu.
Bevliye uzmanı olan Altuncuzade sonda yapmış ve sondanın ucunu gittikçe kalınlaştırmak suretiyle
hastaların idrar yollarındaki iltihabı boşaltmaya muvaffak olmuş, böylece Türk tıb tarihinde haklı bir ün
kazanmıştır. Taşköprüzade (1495-1561) Şakayık-ı Nu’maniye’sinde bu hususta şunları nakleder:
“Hocalarımdan birisinin idrar yolunda bir et parçası meydana gelip idrarını yapamadığından çok ızdırap
çekiyordu. Bu hususta müracaat ettiği hekimler, tenasül uzvunun kesilmesini söylediler. Bunun üzerine
Altuncuzade’ye gidip, durumu anlattı. Altuncuzade birbirinden farklı özel yapılmış iğnelerden önce
incesini, sonra kalınını o zatın mesanesine batırıp çıkardı. Buna bir gün bir gece devam edip, et
parçasının delinmesini sağladı ve idrar yolunu açtı. Böylece o zatın rahata kavuşmasına vesile oldu.”
Sondanın kullanılması bundan daha eskidir. Altuncuzade, eski bilgilere dayanarak hastalığın özelliğine
göre sonda yapmıştır. Otlardan ilaç yapmada eşsiz maharet sahibidir. Devamlı çalışma neticesinde
ilaç imalini ilerletmiştir. Ağır hastaları, fevkalade ilaç ve tedavi usulleri tatbik ederek, sıhhate
kavuşturduğu bilinen Altuncuzade, Hassat-ül-Kilye vel-Mesane adlı eserin yazarı hekim Ahi
Çelebi’nin hocasıdır.